Στο ίδιο (άδικο) έργο…θεατές

Ας μιλήσουμε λίγο και για τα καθημερινά προβλήματα που απασχολούν τη μικρή κοινωνία μας. Ίσως, λοιπόν, το μεγαλύτερο πρόβλημα των κατοίκων αυτού του χωριού –και όχι μόνο- είναι η ανεξέλεγκτη βόσκηση των ανεπιτήρητων βοοειδών που έχουν κατακλύσει την ευρύτερη περιοχή εδώ και αρκετά χρόνια.

Φυσικά και δεν είναι αδέσποτα καθώς η πλειοψηφία τους φέρει ενώτιο, το ειδικό σκουλαρίκι, δηλαδή, που φέρουν όσα ζώα ανήκουν σε κάποιον ιδιοκτήτη, ο οποίος εκμεταλλεύεται την εκτροφή τους.

Τα συγκεκριμένα ζώα από τη στιγμή που δεν είναι σταβλισμένα και σπανίως βρίσκονται υπό την επίβλεψη του ιδιοκτήτη τους γυρνούν στην ορεινή Λευκάδα αναζητώντας τροφή και νερό. Έτσι καταλήγουν να τρέφονται με τα σταφύλια και τα κηπευτικά των χωρικών. Φέτος στο χωριό μας κατέστρεψαν όλους τους κήπους. Ακόμη και τώρα συνεχίζουν να τρώνε τα κηπευτικά και να καταστρέφουν τα δίχτυα που έχουν ρίξει οι αγρότες για να μαζέψουν τις ελιές. Υπάρχει αγρότης που έχει να τρυγήσει πέντε ολόκληρα χρόνια καθώς κάθε καλοκαίρι τα σταφύλια αποτελούν την τροφή των βοοειδών.

 

Όπως μπορείτε να δείτε και στις φωτογραφίες αυτοσχέδια “οχυρώματα” στήνονται σε όλα τα σπίτια και τους κήπους του χωριού. Οι περισσότεροι αγρότες δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα για να περιφράξουν τις περιουσίες τους και ούτε είναι δυνατόν ο κάθε ένας να περιφράξει όσα κτήματα διαθέτει.

Ένα επιπλέον πρόβλημα που δημιουργούν τα αδέσποτα ζώα είναι η παρακώλυση της συγκοινωνίας. Κι αυτό είναι ένα πρόβλημα που δεν αντιμετωπίζουμε μόνο οι κάτοικοι των Πλατυστόμων και του Αλεξάνδρου. Δεκάδες φορές τα συναντάμε ολοχρονίς στο οδικό δίκτυο και δεκάδες φορές, ιδιαίτερα τη νύχτα που δε γίνονται άμεσα ορατά, έχει κινδυνεύσει η ζωή μας.

 

Το Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013 δε, τα συναντήσαμε πιο κάτω από το Σπανοχώρι στη μεγάλη ευθεία καταμεσής του δρόμου, ενός δρόμου με συνεχή κίνηση από και προς τη Λευκάδα.

Στο δάσος των Σκάρων, ένα δρυοδάσος σπάνιας ομορφιάς και σε ένα από τα ομορφότερα οροπέδια της Λευκάδας, η παρουσία των παραπηγμάτων που αποτελούν τους στάβλους των βοοειδών και των χοίρων μόνο ως κάτι απόλυτα παράταιρο με τη φυσική ομορφιά του τοπίου μπορεί να ιδωθεί. Απόλυτα ξένα με το φυσικό τοπίο προκαλούν απέχθεια στον περιπατητή και πολλές φορές και κίνδυνο γιατί διαθέτουν σκυλιά-φύλακες. Και παρεμπιπτόντως αναρωτιόμαστε αν, όπως ο νόμος ορίζει, τα παραπήγματα αυτά βγαίνουν κάθε χρόνο σε δημοπρασία, χωρίς ωστόσο να αποδεχόμαστε ότι έχουν κάποια θέση στο δρυοδάσος.

 

Για να μην παρεξηγηθούμε, φυσικά και τα ζώα δε φέρουν ευθύνη, προσπαθούν να καλύψουν την πείνα τους και τα ένστικτά τους. Την απόλυτη και αποκλειστική ευθύνη τους φέρει ο ιδιοκτήτης τους, ο οποίος συστηματικά αποποιείται των ευθυνών του, με την ανοχή των αρμόδιων υπηρεσιών.

Το Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2013 περίπου 15 βοοειδή “κατέκλυσαν” τ’ Αλώνια και την παιδική χαρά του χωριού μας, αφού πέρασαν μέσα από αμπέλια και κτήματα που είχαν προ εβδομάδων καταστρέψει. Θεωρώντας απαράδεκτο να βρίσκονται στην παιδική χαρά του χωριού, ένα μέρος που παίζουν παιδιά, καλέσαμε την Αστυνομία, η οποία ήρθε και κατέγραψε το γεγονός. Ο ιδιοκτήτης τους, παρότι καθησύχασε την Αστυνομία ότι ήρθε με την οικογένειά του από το μεσημέρι και τα μάζεψε, εμφανίστηκε στο χωριό μας το απόγευμα ρωτώντας μας που είναι. Φυσικά και δεν τα μάζεψε, απλά εκείνα στη συνέχεια απομακρύνθηκαν προς το ποτάμι για να πιούν νερό και έτσι απλά έκτοτε έρχονται και ξανάρχονται, όπως φυσικά έκαναν και παλαιότερα.

 

Αδιάψευστος μάρτυρας για όλα τα παραπάνω οι φωτογραφίες.

Ας δούμε όμως τι λέει και ο νόμος για το ποιος φέρει την ευθύνη των ανεπιτήρητων ζώων.

Τον Μάρτιο του 2012 θεσπίστηκε ο Ν.4056, ΦΕΚ52/Α/12.03.2012, ο οποίος δίνει τη δυνατότητα για την αντιμετώπιση του προβλήματος στους αρμόδιους φορείς. Μεταξύ άλλων ορίζει:

Άρθρο 17 – Διαχείριση ανεπιτηρήτων παραγωγικών ζώων (αιγοπρόβατα και βοοειδή)

1. Ανεπιτήρητο παραγωγικό ζώο είναι το βοοειδές ή προβατοειδές ή αιγοειδές που βρίσκεται εκτός της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης του ιδιοκτήτη του, συμπεριλαμβανομένου του βοσκότοπου αυτής, άνευ επιτήρησης και το οποίο φέρει ή δεν φέρει σήμανση.

2. Οι δήμοι της χώρας υποχρεούνται να μεριμνούν για την περισυλλογή, μεταφορά, φύλαξη, διατροφή και διατήρηση των ανεπιτήρητων παραγωγικών ζώων, μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών για την καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκποίηση ή σφαγή ή επιστροφή τους στον ιδιοκτήτη τους.

3. Για τον παραπάνω σκοπό, οι δήμοι ιδρύουν και λειτουργούν κτηνοτροφική εκμετάλλευση, επιτρεπομένης της συνεργασίας με άλλα νομικά ή φυσικά πρόσωπα, σε ιδιόκτητους ή μισθωμένους ή παραχωρούμενους από το Δημόσιο ή την περιφέρεια ή από ιδιώτες χώρους. Για να λειτουργήσει η προαναφερθείσα κτηνοτροφική εκμετάλλευση, χορηγείται στο δήμο κωδικός εκμετάλλευσης.

4. Για την περισυλλογή των ανεπιτήρητων παραγωγικών ζώων συγκροτούνται συνεργεία από άτομα κατάλληλα εκπαιδευμένα και έμπειρα στο χειρισμό παραγωγικών ζώων.

5. Τα παραγωγικά ζώα που περισυλλέγονται οδηγούνται στην κτηνοτροφική εκμετάλλευση της παραγράφου 3, σημαίνονται με ενώτια, καταχωρούνται στο μητρώο της εκμετάλλευσης και στην Κτηνιατρική Βάση Δεδομένων και βρίσκονται υπό κτηνιατρική παρακολούθηση.

6. Ανεπιτήρητα παραγωγικά ζώα που περισυλλέγονται και διαπιστώνεται από τη σήμανσή τους ότι έχουν ιδιοκτήτη, εφόσον μετά την παρέλευση δέκα ημερολογιακών ημερών από την περισυλλογή τους ο ιδιοκτήτης τους δεν αιτηθεί την επιστροφή τους, περιέρχονται στην ιδιοκτησία του δήμου.

7. Η εκποίηση των ζώων ή των προϊόντων που προέρχονται από αυτά γίνεται από το δήμο με διαδικασίες πλειστηριασμού. Ο δήμος δύναται να διαθέτει δωρεάν σε φορείς με φιλανθρωπική στόχευση τα προϊόντα που προέρχονται από το ζωικό κεφάλαιο της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης της παραγράφου 3.

8. Σε κάθε δήμο συγκροτείται, με απόφαση του δημάρχου, τριμελής επιτροπή παρακολούθησης του προγράμματος διαχείρισης ανεπιτήρητων παραγωγικών ζώων, με υποχρεωτική συμμετοχή ενός τουλάχιστον κτηνιάτρου ή γεωπόνου του δήμου.

9. Στον ιδιοκτήτη ανεπιτήρητου παραγωγικού ζώου, που ταυτοποιείται από τη σήμανση του ζώου, επιβάλλονται πρόστιμα, δηλαδή πενήντα (50) ευρώ ανά ζώο για αιγοπρόβατα και εκατόν πενήντα (150) ευρώ ανά ζώο για βοοειδή. Το πρόστιμο βεβαιώνεται από την τριμελή επιτροπή της παραγράφου 8, ενώ επιβάλλεται και εισπράττεται από την οικονομική υπηρεσία του δήμου.

10. Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης ανεπιτήρητου παραγωγικού ζώου αιτηθεί την επιστροφή του, εντός του δεκαημέρου της παραγράφου 6, το συγκεκριμένο ζώο επιστρέφεται, αφού ο ιδιοκτήτης του καταβάλει στο δήμο δέκα (10) ευρώ ανά ημέρα διατήρησης του ζώου στη δημοτική κτηνοτροφική εγκατάσταση.

Η Δημοτική Αρχή, η οποία είναι η μόνη που βάσει νόμου μπορεί να οριοθετήσει την ανεξέλεγκτη βόσκηση, όταν ήρθαμε το Σεπτέμβριο σε επαφή ισχυρίστηκε ότι λόγω έλλειψης προσωπικού και οικονομικής στενότητας δεν μπορεί να παρέμβει. Η δε Περιφέρεια και η Κτηνιατρική Υπηρεσία όντως δεν φέρει ευθύνη για την περισυλλογή τους παρά μόνο παρέχει τις ταυτότητες, τα πιστοποιητικά των ζώων. Εμείς κι άλλοι πολλοί συνεχίζουμε να γράφουμε και ξαναγράφουμε για την όλη υπόθεση χωρίς φυσικά να έχει αλλάξει κάτι.

Δυο μήνες μετά την θέσπιση του ανωτέρου νόμου ο Σύλλογος Φίλων Αλεξάνδρου «Φηγός», ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πλατυστόμων «Η Κόκκινη Εκκλησιά», ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νικιάνας «Οι Σκάροι», ο Σύλλογος των απανταχού Αλεξανδριτών «Οι Σκάροι» και ο Σύλλογος Επαγγελματιών και Προστασίας Περιβάλλοντος Νικιάνας απέστειλαν ένα υπόμνημα προς τον Δήμαρχο, τον Αντιπεριφερειάρχη και τον Δασάρχη της Λευκάδας ζητώντας την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο Δήμος απάντησε άμεσα μερικές μέρες μετά ότι πραγματοποιήθηκε σύσκεψη των αρμόδιων φορέων εκφράζοντας τη βούληση και την αποφασιστικότητα να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα σε συνεργασία με τους συναρμόδιους φορείς. Ωστόσο τελικά εκφράστηκε μόνον η βούληση…

Και εμείς συνεχίζουμε να περιφρουρούμε τους κήπους μας, να τα διώχνουμε μέσα από τις περιουσίες μας, να κινδυνεύουμε οδηγώντας το αυτοκίνητό μας, να κάνουμε μηνύσεις που θα εκδικαστούν σε μερικά χρόνια. Και φυσικά μέχρι τότε τα βοοειδή θα συνεχίζουν να καταστρέφουν τις περιουσίες μας, ο ιδιοκτήτης τους θα συνεχίζει να λαμβάνει ανενόχλητος τις επιδοτήσεις του και να εκμεταλλεύεται την αδέσποτη εκτροφή τους και οι αρμόδιες αρχές θα συνεχίζουν να διατείνονται ότι λόγω των οικονομικών συνθηκών δεν μπορούν να κάνουν τίποτα.

Τα ανεπιτήρητα ζώα είναι καταπάτηση της νομοθεσίας, είναι έλλειψη σεβασμού, είναι έλλειψη οικολογικής συνείδησης, είναι ένα μεγάλο καθημερινό μας πρόβλημα, είναι μια πραγματικότητα που δε θα ‘πρεπε να υπάρχει. Υπάρχουν νόμοι που έχουν θεσπιστεί για να τηρούνται και οφείλουν να τηρηθούν. Ευχόμαστε να μη συμβεί κάποιο σοβαρό ατύχημα, που τότε και μόνο τότε, θα ευαισθητοποιήσει τους τοπικούς άρχοντες να αναλάβουν τις ευθύνες τους, οι οποίες απορρέουν από την ελληνική νομοθεσία και προς το παρόν παραμένουν ανεφάρμοστες.

Συντάκτης άρθρου: Ειρήνη Βονιτσάνου